اثر کلرمکوات کلراید بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم گندم تحت شرایط تنش خشکی

کلرمکوات کلراید (ccc) از مهم ترین کُندکننده­های رشد، برای دست ورزی رشد و عملکرد غلات می باشد. اثرات این کُندکننده رشد در شرایط تنش خشکی به خوبی مطالعه نشده است. لذا، به منظور بررسی تأثیر غلظت­های محلول پاشی ccc بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم در شرایط خشکی، دو آزمایش جداگانه در گلخانه و مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال­های 1391 تا 1393 اجرا شد. تیمارهای آزمایش گلخانه­ای شامل کاربرد و عدم کاربرد ccc، ارقام گندم (مرودشت، شیراز و چمران) و سطوح تنش خشکی (100، 75 و 50 درصد ظرفیت­ مزرعه­ای) و تیمارهای آزمایش مزرعه­ای شامل غلظت های مختلف ccc (صفر، 3 و 5 گرم در لیتر) و سطوح تنش خشکی (بدون تنش، تنش­های ملایم، متوسط و شدید) بودند. نتایج نشان داد که در هر دو شرایط مزرعه و گلخانه،­ تنش خشکی در سطوح متفاوت باعث کاهش عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم شد. از سوی دیگر، ccc با افزایش عملکرد و اجزای عملکرد موجب بهبود تحمل به خشکی در گندم گردید؛ در شرایط مزرعه با افزایش غلظت ccc تا 5 گرم در لیتر، تأثیر مثبت آن بیشتر گردید. با این وجود، تأثیر ccc در شرایط بدون تنش و سطوح تنش خشکی ملایم بیشتر بود و در شرایط تنش شدید تأثیر کمتری داشت. در شرایط گلخانه که سه رقم گندم مرودشت، شیراز و چمران مورد مقایسه قرار گرفت، رقم چمران بیشترین عملکرد دانه را در شرایط آبیاری مطلوب و تنش به خود اختصاص داد، درحالی که رقم شیراز بیشترین پاسخ را به کاربرد ccc از خود نشان داد. به طورکلی، اگرچه تنش خشکی موجب کاهش رشد و عملکرد گندم شد، لیکن، محلول پاشی ccc توانست بخشی (30 تا 60 درصد) از این کاهش را جبران کند.